Chủ Nhật, 14 tháng 6, 2009

Một bài thơ. Siêu thực.

Federico Garcia Lorca (1898-1936)

Trăng lên

Khi trăng lên
những tiếng chuông tan ra
và những lối mòn
bỗng không xuyên qua nổi

Khi trăng lên
biển lấn sâu vào đất
và trái tim ta cảm giác
một hòn đảo trôi trong cõi vô cùng

Không ai dám ăn những trái cam
dưới một vầng trăng tròn đầy như thế
chỉ trái cây xanh tươi và buốt lạnh
mới có thể chạm hờ lên những viền môi.

Khi trăng lên,
với hàng trăm mặt tựa như nhau,
tận sâu trong góc túi
đồng xu bạc thở dài.


Hải Ngọc dịch.
---------------

Comment: Khổ thứ 3 diễn đạt rất rõ cảm giác bồng bềnh mộng mị của tâm trí. Đặc biệt là sự đối chọi của hình ảnh và cảm giác "xanh tươi và buốt lạnh" với bối cảnh bềnh bồng. Nó diễn đạt cảm giác như là sự khắc khoải dưới đáy của những cảm xúc mơ hồ khác.
---------------

Không hẳn là quá thích nhưng bài thơ này tôi thấy dễ cảm. Gọi nó là thơ siêu thực cũng được nhưng tôi thích nghĩ đơn giản về những bài thơ hay và không hay hơn là những phân chia khác. Ý kiến này hàm chứa mấy ý về thơ mà bản thân tôi vẫn chưa thể triển khai:

- Tính thơ: có 1 cái gì đó phổ quát, như là nhạc điệu của ngôn từ và sâu hơn là nhạc điệu của cảm xúc.
- Một thứ logic đi kèm của cảm xúc, như là trật tự ẩn dụ, sự liên tưởng tự do, quy tắc của những ẩn ức mạnh mẽ...
- Hệ hình tư tưởng, mô thức văn hoá...etc...
--------------

Này em có nhớ

Giấc mơ xưa hoang hoải rồ dại. Khao khát và liều lĩnh. Dè dặt mà phóng túng. Đi không nhìn lại mình và bóng chính mình chỉ trở về trong những giấc mơ u u mang mang hoài vọng. Lạnh rỗng và mệt mỏi. Muốn nức nở giữa màu đen hỗn mang nhưng chính trong mơ vẫn không thể khóc trước ánh lam xanh lay láy trêu người.


Trăng ào ạt tạt rừng cây đổ bóng đen trời. Muốn yên lặng, vĩnh viễn lặn xuống đám lầy trước mặt. Cái gì ngăn ta lại?- Ngay cả khi mơ?


Buổi chiều nhạt nhẽo nổi đoá với chính mình những điều vô vị loãng toẹt. Cười với mình 1 lần soi bóng lạ. Những ám ảnh lập thể tuỳ tiện dễ dãi dán lên báo tường-cũng những thằng xuẩn dục tơ tưởng thiên tài ngẫu nhĩ. Kết quả xổ số chiều nay của thời gian báo tên em trên bảng điện tử ba chiều. Mất cả đêm để chọn áo hợp màu. Đểu thật. Ta nhỉ? - Hờ hờ ta.

2 nhận xét:

Nặc danh nói...

Cảm ơn Tùng đã chia sẻ.
Có lần đọc những suy nghĩ của Tùng về thơ Nguyễn Bình Phương ở blog cũ mình có viết comment khá dài nhưng Yahoo bị lỗi thành ra không post được.
Có người đã hỏi mình thử bình giảng những bài thơ mình dịch, nhưng mình cũng bất lực. Vì hình như thơ càng ngày càng là cái không thể diễn giảng, chí ít là diễn giảng theo kiểu hình dung quen thuộc xưa nay. Thơ, nhiều khi, chỉ là nỗ lực xuyên vào khoảng giữa cái có thể nói ra và cái im lặng, cái hình như còn chưa bị ngôn ngữ hóa, bị vắt kiệt đi của cảm giác. Các yếu tố tượng trưng, nhạc tính cũng chỉ là phương tiệnđể dẫn dắt ta vào cái vùng mơ hồ đó, thiếu nó, có lẽ đời sống nhân tính chắc đơn điệu lắm. Có lẽ thế.
Bạn cho mình email, mình sẽ gửi cho bạn nguyên văn chùm thơ này, nếu bạn muốn tham khảo.

Tung H nói...

Mình rất muốn biết comment đó của bạn vì những chuyện này sẽ nối kết với nhau.

Điều Paul Cézanne đã diễn đạt với hội hoạ có khi cũng đúng với thơ: "Không vẽ bản thân thực tại, mà vẽ cái hiệu quả của sự tri giác thực tại". (Cái thực tại được mô tả bằng nguyên lý bất định-once again)

Có lẽ phải thử một phen không bàn về một bài thơ mà sẽ liều tìm hiểu về thơ xem sao :)

Hòm thư của mình: emailhoangtung@gmail.com