Long lanh giọt nước tình duyên
...Nơi đó sau này thành sông thành biển
Ai đã chèo thuyền vào cõi vô biên.
Ở chỗ mà hương thơm của làn hơi thở
Làm nở bừng tất cả những bông hoa
Chiều nay là mây viễn xứ
Một mai là gió giang hà.
Ở chỗ mà chiếc chìa khóa vàng
Rơi từ đỉnh tháp xuống mù tăm
Tôi một mình cúi xuống
Từ vực sâu lời gọi âm thầm.
Ở chỗ mà chúng ta buông tay rơi vỡ chiếc bình
Long lanh giọt nước tình duyên
Nơi này thành sông thành biển...
Nơi này anh đã yêu em.
(Dạo khúc 27 - Nguyễn Quang Tấn)
Nếu thơ mà có thể tóm tắt thì bài thơ này chỉ cần tóm tắt bằng 2 câu mở đầu và kết thúc: Ở chỗ mà chúng ta buông tay rơi vỡ chiếc bình; nơi này anh đã yêu em. Thấy ngay là ĐÃ có một tình yêu tan vỡ, bài thơ về một nội tâm ĐANG trong di âm tan vỡ của một tình yêu. Nhưng thơ là để bày tỏ những chỗ tinh tế mơ hồ của tình cảm, vượt lên trên hình thức của bề ngoài ngôn ngữ. Là để khơi dẫn đến những chỗ không thể nghĩ bàn; có đồng điệu hay không mà thôi.
Tổng thể bài thơ là một thứ nhịp điệu man mác, khoáng đạt mà dìu dặt của âm điệu và hình ảnh tương đồng. Một phong thái đã từng tiêu sái đang trầm sa trong di âm của dang dở. Thứ tình cảm chỉ đàn ông mới có, chỉ đàn ông mới hiểu thấm thía.
Hình tượng hai người buông tay rơi vỡ chiếc bình là một ẩn dụ đẹp về sự rời xa nhau của đôi lứa trong một tình yêu không thành. Tình yêu đã không còn giữ được hình hài mà cả hai cùng kì vọng và vun đắp. Nhưng sự tan vỡ đấy vốn không phải vì những điều rõ ràng, cụ thể. Cũng như khi chiếc bình tan vỡ thì không phải cái còn lại là những mảnh vỡ, mà là những giọt nước long lanh của tình duyên, như hương như mật xưa, bây giờ thành khói sương về đâu. Một giấc mộng đẹp tan rã hình hài sẽ không mất đi mà chuyển di vào vô vàn giấc mộng khác. Sau khi khởi đi từ câu thơ đầu thì từ đó tất cả là những mộng cảnh ước lệ để ẩn dụ về tâm tình của người_đang_biết_kể_lể_cùng_ai.
Em có định sẽ cùng ai kể lể
Một nỗi đời hư huyễn giữa chiêm bao
Vừng hiu hắt nguyệt hờn mây nhỏ lệ
Một mùi hương nồng tụ ở nơi nào
Câu chuyện ấy một lần em đã rõ
Để bây giờ không thể lại phanh phơi
Tưởng như ngay tại khoảnh khắc chiếc bình tan vỡ đó, trên kẽ tay vương lại giọt nước long lanh của tình duyên đang nhòa đi; thì lúc đó trong thăm thẳm cõi linh hồn cũng vọng ra tiếng tách mơ hồ của một vũ trụ tinh thần mà pháp tắc bắt đầu suy biến. Sông biển biến dời...
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Không chắc ai là người cô đơn hơn giữa hai kẻ đó; người chèo thuyền vào cõi vô biên, hay kẻ đứng đó, mắc kẹt giữa một thời-không vĩnh cửu rõi mắt theo: Ở_Chỗ chiếc bình tan vỡ, Ở_Lúc nhập vào một cõi linh hồn điêu đứng, ngại ngùng. Lúc đó là ngay tại thời điểm đó, mà cũng là vô cùng vô tận tháng năm sau trong bề chiều của ngộ nhận và xa lìa tinh thần. Cái nỗi lòng của kẻ_tự_mình ngay lập tức và vô điều kiện, ươm nỗi đau mơ hồ ấy bằng một thời gian vĩnh hằng: Nơi ấy SAU NÀY thành sông thành biển; ai ĐÃ chèo thuyền vào cõi vô biên. Cũng vội vàng và bất lực như khép kẽ tay có giữ được giọt nước rơi. Luống cuống vội vàng thất thố là để cánh hoa có rơi cũng còn dáng vẻ. Để những kỷ niệm được chập chờn trong êm đềm của ngộ nhận mà không thành chao chát đắng cay.
Màu phương cảo pha mờ trên nét ngọc
Bước ngại ngùng nẻo mộng mấy lần sai
Từ đó nói không gian là để tưởng niệm thời gian đã qua. Tả thời gian là để vọng tưởng xa cách vô cùng của không gian đôi lứa.
Ở chỗ mà hương thơm của làn hơi thở
Làm nở bừng tất cả những bông hoa
Chiều nay là mây viễn xứ
Một mai là gió giang hà.
Tình yêu hương mật tựa khói sương đã tan. Gió không hình tướng, mây tụ mây tan vô thường. Ở chỗ là một vũ trụ lứa đôi của hơi thở kề mắt môi, nơi mà TẤT CẢ những bông hoa đều nở bừng, cũng đã từ thuở đó dự cảm đến một mai phiêu bạt. Cội nguồn có lẽ cũng không phải vì những điều cụ thể, mà chỉ vì như gió như mây, cõi tinh thần này không_phải_theo_lối_như_thế mà nắm bắt thôi. Cũng như thể tưởng chừng cùng nhau leo vạn bậc thang trời lên đỉnh tháp, cách một lần khung cửa là tới cõi khung trời mộng tưởng; chiếc chìa khóa vàng vì đâu buông bỏ, ai người một mình nấn ná trông ngóng lời gọi mời của vực sâu cho thêm một lần nữa cố gắng. Có cách nào cố được đâu. Biết vậy mà không đành lòng.
Sau tất cả, dừng ở đó là vừa độ, như chạm nhẹ vào bông hoa. Dầu gì, nơi này anh đã yêu em
Một buổi trưa nắng vàng in trên tóc
Mây trên trời xuống phủ ở trên vai
Màu phương cảo pha mờ trên nét ngọc
Bước ngại ngùng nẻo mộng mấy lần sai.
Em có định sẽ cùng ai kể lể
Một nỗi đời hư huyễn giữa chiêm bao
Vừng hiu hắt nguyệt hờn mây nhỏ lệ
Một mùi hương nồng tụ ở nơi nào
Câu chuyện ấy một lần em đã rõ
Để bây giờ không thể lại phanh phơi
Đường đi xuống khung trời sương lổ đổ
Hờn dung nhan em có sợ bên người?
Con mắt ấy vì sao em khép lại
Làn mi kia em thử ghé lên nhìn
Vòng tay đẹp như cành xuân thơ dại
Ngón la đà sao chẳng chịu đưa tin
Một buổi trưa nắng vàng in trên tóc
Lùa chân mây về ở dưới chân trời
Bước vội vã một lần nghe gót ngọc
Giẫm trang đời lá rụng uá thu phai.
(Một buổi trưa - Bùi Giáng)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét