những mảnh tâm thái

1.
Những khi được lựa chọn, không bao giờ tôi muốn ngồi ở một nhà hàng có "nhạc sống", kể cả dẫu chỉ là một nhạc cụ độc tấu. Một cách chủ quan tôi muốn mọi thứ hãy đơn thuần là chính nó, trong chính nó. Ăn thì hãy ăn, nghe thì hãy nghe nhưng phải toàn vẹn. Do vậy, trình diễn là trong chính mình và vì chính mình trước hết.

Nhưng rồi tôi nhận ra nếu cuộc đời là những mảnh vụn thì điều đó không đúng lắm. Hay sát nghĩa hơn là không có đúng sai ở đây. Hoàn cảnh bây giờ là vậy, không còn niềm tin lớn và ý nghĩa lớn, chúng ta tìm cách hài hòa với những mảnh vụn; trong từng mảnh và trong chính sự vụn vặt chồng lớp ngổn ngang này. Trong khoảnh khắc, người hát lãng quên mình và người nghe lãng quên mình. Lãng quên mà vẫn biết chuyện trước chuyện sau. Trước là ăn uống. Sau là thưởng tiền. Khác biệt bây giờ có lẽ là ta ít còn nhìn vào mắt nhau.

2.
Luc Estang, tôi cũng chẳng biết ông này là ai, nhưng hẳn là một fan của Saint-Exupéry vì đã viết cuốn sách "S.E cuộc đời và tác phẩm". Đó chỉ là những ghi chép với nhiều mảnh vụn. Một bản dịch không tốt lắm thì phải. Nhưng tôi kịp nhớ một hai nhận xét quan trọng: "Tôi có cảm tưởng ông ta muốn mời gọi sự tin cậy nhưng đồng thời tự hỏi chính mình có thể tin cậy được hay không"; và " (về sức quyến dụ do "khả năng chi phối con người" và nhờ vào "tài chiêm đoán" từ trực giác tâm lý) Nó cho phép ta sống chân thực với từng người theo sự thật của người đó". Tôi nghĩ là mình biết về điều mà L.E đã nói đến là như thế nào.

3.
A.Camus, Carnets: "Gã không ngủ với cô gái giang hồ nọ đã tới bên gã mà gùn ghè, và làm cho gã thèm muốn, ấy bởi vì trong túi gã chỉ có độc nhất một tấm giấy bạc một ngàn phật lăng, và gã biết rằng mình sẽ không dám và không nỡ bảo cô gái giang hồ thối lại bạc nhỏ cho mình" (B.G dịch).

4.
Bùi Giáng có một diễn đạt rất hay rằng đọc Truyện Kiều là đọc giọng kể lể chuyện nhân gian của Nguyễn Du chứ không phải chuyện cô Kiều đúng hay sai ra sao. Không phải lời văn mà là giọng nói của một tấm lòng. Đọc "Long thành cầm giả ca" cũng là nên đọc bằng tấm lòng ấy. Chuyện cô Cầm chẳng có gì hay. Chuyện đời Tố Như cũng vầy vậy. Chỉ có tâm thái ấy là thật. Cứ ở trong sách mà tư lường mà chiêm nghiệm. Đời rốt ra chỉ như những mảnh vụn mà thôi.

5.
Cháu biết những chén rượu không hạn kỳ của bác. Cũng biết chuyện khôn dại ở đời. Biết chuyện ngậm ngùi khôn nỗi thưa thốt. Biết có bản nhạc sẽ mãi mãi là dang dở. Thôi, chẳng thà cứ say như thế, chẳng cần gì thì sẽ chẳng mất gì. Cái tình của Cầm nương, nếu có thì cũng đành khi phụ mà thôi. Phong vận kỳ oan ngã tự cư. Cũng là một nòi, một giọng. Chuyện khắc cây đặt cỏ đâu chỉ là chuyện ngày xưa.