Thứ Sáu, 24 tháng 12, 2010

Ầu ơ

Những bài hát ru sẽ đi suốt cuộc đời chúng ta.

Tôi có một ấn tượng rất cụ thể về những bài hát ru của mẹ. Vì chúng ta thường quên mất những ký ức trước 3 tuổi nên chắc những ký ức đó là do nghe từ hồi mẹ ru em tôi ngủ. Cũng có thể là những đêm đông hay trưa hè nào đó mẹ ru cả hai anh em chúng tôi mà bây giờ tôi không thể nào nhớ rõ lại được. Nhưng tôi luôn cảm thấy rõ ràng âm hưởng của những đoạn hát ru ngày xưa của mẹ:

"Bầm ơi có rét không bầm
Heo heo gió núi lâm thâm mưa phùn
Bầm ra ruộng cấy bầm run
Chân lội dưới bùn tay cấy mạ non..."

Hẳn đã là những tối mùa đông có gió bấc, cuộn mình trong chiếc chăn bông và trong ánh đèn dầu chập chờn mờ mờ qua lớp màn vải bông. Mỗi lần rong xe trong mưa phùn lất phất ngày đông là tôi lại nhớ đến đoạn hát ru này.

"À ơi,
Con cò bay lả bay la
Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng..."

Một trưa hè nào đó, ba mẹ con bên cửa sổ của gian nhà cấp 4 tập thể, bầu trời xanh trong và tóc mẹ ướt thơm mùi bồ kết mới gội.

"À ơi,
Con tôi buồn ngủ buồn nghê
Buồn ăn cơm tấm cháo kê thịt gà
À ời... "

Mỗi lần được ru, con nằm yên ả, tin cậy, mi mắt rung rung vì chưa ngủ hẳn. Thấy mình như cùng đang trong một không gian khác, thời gian khác. Mỗi lời ru sẽ có một giọng trữ tình riêng duy nhất theo con đến suốt cuộc đời. 

Vô thức, ta cũng nao nao nghiêng nghiêng trong nhịp điệu ru hời. Những câu lục bát sống dậy, êm đềm lan toả mênh mang. Những gì ta đã từng yêu mến, những gì đã lẫn vào thịt xương tóc da ta nay lại ấm áp xông hương. Ta không tự phán xét nữa, ta chỉ xuôi theo lòng ta vậy.

"À ơi,
Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau
À ời... "

Những đêm hè oi bức, bà ngoại nằm bên cạnh, chân vắt chữ ngũ, ve vẩy quạt nan và kể câu chuyện đời mình từ xa lắc" "Hồi ấy, khoảng viền tháng chạp tháng giêng...". Bà kể những người không biết chữ nhưng thuộc Kiều, lảy Kiều làu làu trong làng trong xã. Bà cũng thế, cũng thuộc cả hơn ba ngàn câu Kiều có lẻ. Để đứa trẻ lên chín lên mười lén lấy Truyện Kiều của bà ra học thuộc.

"À ơi,
Em đừng khóc nữa em ơi
Dù sao thì sự đã rồi nghe em

À ời...
Mẹ già một nắng hai sương
Chị đi một bước trăm đường xót xa..."

Dẫu là cả khinh bạc chao chát "Chị ơi em cưới mùa xuân nhé/ Em uống cho say đến não nề" cũng mềm dịu đi trong điệu ru hời. Ru đấy mà nhớ đấy. Mà không, là mơ thôi.

Bao đời bao kiếp rồi, giọng hát ru cũng được truyền riêng trong từng gia tộc như vậy. Quyện vào nhau, là Kinh Bắc hay Long Thành, là Quỳnh Côi hay Tiên Điền cố quận?

Cũng là quê hương mỗi kiếp người một miền vô định xứ.

6 nhận xét:

HY nói...

Đọc bài này tự nhiên thấy đầu óc quay quay như say hay là như hồi nhỏ nằm võng đu qua đu lại vậy.

Unknown nói...

Thiên hạ " Chi nghinh nam bắc điểu"
/ Tình đời " Diệp tống vãng lai phong

Lana nói...

Đọc bài này nhớ tuổi thơ thật. Êm đềm.

Chúc TungH và gia đình Giáng Sinh an lành và Năm Mới 2011 thật nhiều may mắn, hạnh phúc.

Tung H nói...

Buổi tối đọc sách ru con xong quay ra viết bài này nên nó cũng đều đều như ru :)

Cảm ơn các bác và chúc mọi người an lành.

Huy Thanh nói...

Ngày nhỏ bà nội chăm em ru thành
"Con cò bay lả bay la/ bay từ cửa sổ bay ra cánh đồng",nhiều khi bà quên thì hát thành "bay từ ruộng lúa bay ra cánh đồng" :D

Tung H nói...

@Huy Thanh: vậy mới nói lời ru dễ đi vào giấc ngủ lại là những nguyên âm vô nghĩa :) nghĩa có quan trọng quái gì đâu!