Dòng máu xanh thuần chủng

1.
Từ một điểm nhìn rất xa châu Âu và thế giới lấy nó làm trung tâm, việc truyền thông tràn ngập tin về sự hân hoan đón chào "hoàng tử bé" (chữ của BBC Vietnam) là một điều hơi buồn cười với tôi. Mấy chục năm sau khi R.Barthes viết về "dòng máu xanh" trong cuộc du ngoạn trên biển của giới quý tộc châu Âu thì mọi chuyện vẫn thế. Người ta hồ hởi với một cái gì đó biểu trưng của nòi-thuần-chủng. Hoàng tử bé của S.Exupéry là một hoài vọng về mất mát, về sự tha-hóa. Trong thế giới mất mát và đổ vỡ niềm tin thì cuộc trình diễn truyền thông về "dòng máu xanh" có thể hiểu được và rốt cuộc chỉ là phiên bản mới của một gameshow - nơi người ta đặt cược, tán nhảm và hồ hởi tụ tập mà thôi!

2.
Một số ý kiến cho rằng khi lên mạng xu hướng "tốt khoe xấu che" là có vấn đề, theo ý tiêu cực. Thực ra việc gì cũng có thể nhìn theo nhiều góc độ khác nhau. Mà tốt nhất hãy nói từ góc độ của chính mình thì tôi thấy việc tự-biểu-hiện trên mạng là một hành vi có thể diễn ra trong một tâm thế phản tư rốt ráo. Trong chiều hướng đó, việc lựa chọn thông tin để biểu hiện là phụ thuộc mục đích khởi thủy (cho dù đặt được nó ra từ đầu là một việc hiếm).

Nói, luôn luôn là nói với ai, về cái gì, ở đâu và trong lúc nào. Nếu lập ngôn theo phương thế đó thì việc lựa chọn "trao nhau một điều gì đó có ích, lợi lạc" là quan trọng. Hoặc giả ít nhất không lây nhiễm phiền não thêm cho bạn bè. Tự-mình giải quyết vấn đề của mình. Hơn nữa, ngay từ đầu phải ý thức được bản chất cũng như khiếm khuyết của hình thức tương tác trên mạng. Nó KHÁC với những hình thức tương tác truyền thống. Nó không thay thế được những liên kết thực của con người mà bổ sung vào đó (ngay lập tức cũng gây vấn đề ở đó). [Noam Chomsky: Internet: từ quan điểm quyền lực nó quá dân chủ. Mặt khác: nó làm người dân chệch hướng và phân tán: các bạn ngồi trước màn hình máy tính một mình/đẩy tình cảm con người ra khỏi con người. Họ gửi cho các bạn bất kỳ ý tưởng nào mà họ thậm chí chưa nghĩ kỹ, bất kỳ lúc nào họ bị thôi thúc. (Nhận diện quyền lực, tr401)]

Nếu không phải như vậy thì mọi chuyện chỉ còn là kiểu rông càn nói vu vơ giữa chợ. Khổng Tử nói đại ý nghe (bàn tán) chuyện đầu đường xó chợ là tự bỏ cái Đức của mình đi.

Việc rạch chia đôi hai bờ này cũng chỉ có tính giả lập. Thực tế chúng ta sẽ luôn xoay xở giữa những vòng xoáy của phản tư. Đó là điều không thể tránh khỏi được vào lúc này.